3 weken

Lieve mensen,

In Sierra Leone is het nog steeds goed. De tijd vliegt en zowel de kop als het lichaam doen het gelukkig prima! We drinken niet (geen bier in ieder geval) en liggen elke dag om 10 uur in bed. Van de week hebben we het eerste smerige lokale gerecht voorgeschoteld gekregen (fufu: casava-purree) dat verdacht veel weg had van zurig, dik behangplaksel. Daarnaast hebben we veel tijd om na te denken over het leven en de problemen hier. Verder zijn er ook leuke nieuwe dingen.

Het onderzoek is inmiddels van start en we zijn uitstekend op weg. De eerste interviews zijn afgenomen en het verwerkingsproces loopt. Het verzoek bij de ethische commissie is na een miscommunicatie nu ook schriftelijk ontvangen in Freetown, maar desondanks zijn we los. We komen erachter dat onze voorbereiding, ondanks een paar kinderziektes die je toch altijd houdt, een prima basis is voor het afleveren van mooi werk hier en later in Groningen.

In de kapel op de compound ontvangen we dagelijks zo’n vier patiënten die ons hun verhaal vertellen. Aan de vertalende hand van Idrisa (de meer dan wijze en geduldige leidinggevende van het rehabilitatieprogramma) vragen we patiënten naar hun kwaliteit van leven in het nu, vroeger (voor oogziekte) en in het geval dat er van ziekte geen sprake meer is. De gesprekken zijn af en toe vermoeiend maar gelukkig vaak interessant. Een betere persoon om te tolken dan Idrisa hadden we ons niet kunnen wensen. Niet alleen vertaald hij de vragen met precisie en enthousiasme, ook helpt hij met het denken over de aanpak en het vergaren van patiënten. We zijn van plan meer patiënten te gaan interviewen, ook uit andere groepen zoals mensen met normaal zicht die geen patiënt zijn, volledig blinden en mensen die een staaroperatie gehad hebben en weer goed zien. Het is dus van start en heeft mooie vooruitzichten!

De ervaringen blijven zich opstapelen, terwijl we ook aan steeds meer gaan wennen. In de kerk zie je de absolute toewijding tot het geloof van de bevolking. Het levert goede dingen op, maar maakt de mensen ook een beetje naïef. Toch blijft het voor ons goed om via de kerk, ook zonder zelf gelovig te zijn, deel uit te maken van de maatschappij.

Gelukkig zijn de goede gesprekken met Jan een uitstekende uitlaatklep voor dit soort gedachten. Samen kunnen we het erg goed over moeilijke dingen hebben en we helpen elkaar met andere inzichten en conclusies. Naast de dr. Phil momenten vullen we onze vrije tijd met lezen (een thriller van Tess Gerritsen, voor mij een echte pageturner), schaken (ons beider niveau schiet omhoog), voetbal (we hebben er een in Freetown aangeschaft, er is één winkel in het land waar fatsoenlijke exemplaren te verkrijgen zijn) en zo af en toe bewegend beeld. Op de laptop kunnen we afleveringen van Life (BBC Earth) en diverse films afspelen.

Verder lopen we nog steeds vaak ’s middags, na het werk in de kliniek, een rondje met Mohammed. Hij schijnt echt bijna de hele omgeving te kennen en loodst ons langs mooie paden naar het dagelijkse leven in Lunsar, inclusief het langsbrengen van jonge zwarte mamba’s die ’s ochtends worden gevonden en uit zelfbescherming worden gedood. Laatst kwam hij met het plotselinge nieuws dat hij de volgende dag voor 25 jaar via een reis van 4 dagen naar Gambia zou vertrekken. De volgende avond belde hij echter met de mededeling dat hij morgen weer terugkwam. Hij was er achter gekomen dat veel mensen hem gingen missen en besloot daarom het ondoordachte plan te laten varen. Dit soort dingen zetten je aan het denken over de situatie hier. Kiezen voor je eigen toekomst kan hier dus soms alleen op rigoureuze wijze en betekent je (soms te) veel zekerheden op moet geven.

Mohammed bracht ons via via ook naar blinde leraar die in Lunsar voorzitter is van de belangenvereniging voor al dan niet visueel gehandicapten. We hebben afgelopen week een gesprek met hem gehad, waarin hij vertelde hoezeer deze groep vaak verstoten wordt door de maatschappij. Indrukwekkende verhalen over slapen op de markt, bedelen voor je geld en bestolen/aangereden worden op straat kwamen voorbij. We zijn zaterdag op uitnodiging bij een vergadering van de vereniging geweest.

Tegen de verwachtingen in werd de vergadering grotendeels op ons gericht. Men was dankbaar voor onze komst, is er zeker van dat we ooit goeds gaan brengen en liet ons graag de poliokinderen en blinde wezen zien. We hebben verteld over ons onderzoek en gevraagd naar de verhalen van de mensen en wat ze nodig zouden hebben. Uiteindelijk hebben we de mensen bedankt voor hun verhalen en gaan we kijken of we iets voor ze kunnen betekenen. Dit natuurlijk ook via ons onderzoek, maar misschien ook wat tastbaarders via acties in Nederland. Nu is het zo dat een bekende blinde bij de kliniek die aanwezig was bij de vergadering (en overigens verdacht veel op Ray Charles lijkt) ons vertelde dat niet alles wat we te horen kregen waar is en mensen vooral op geld uit kunnen zijn. Hulpverlening, eerlijkheid en corruptie blijven dus lastige zaken hier.

Onze tolk is nu een paar dagen op conferentie, dus we hebben een beetje ruimte om de komende dagen wat andere dingen te doen. Zo gaan we maandag aan de arbeid in de nieuwe school waar we eerder zijn geweest. Op de planning staat dat we wat vloeren leggen en/of muren plamuren. De rest van de dagen zullen we ons ook vermaken met rondkijken in de kliniek en invullen van vrije tijd. Verder komt er binnenkort meer Hollands volk deze kant op en zullen we hun werk bezoeken, benieuwd als we zijn naar de inspanningen van andere witten in donker Afrika. Morgen gaan we trouwens naar een andere kerk, op uitnodiging van anderen werkzaam bij de kliniek.

We zien kortom steeds meer op onze reis en krijgen beter beeld van hoe het er hier aan toe gaat. Problematiek zit diepgeworteld. Gelukkig wordt de coalitie in Lunsar tussen de lokalen (in het bijzonder Idrisa en de loopjongens) en onszelf (ook onderling) steeds sterker. Bovenal zijn we tevreden met de gang van zaken betreffende onze hoofdzaak hier, tot nu toe. Hopelijk gaat het in Nederland, na de verkiezingen, ook zo goed..!